DẤU ẤN VĂN HÓA TỪ SEN
“Hình tượng hoa sen qua sưu tập hiện vật tại Bảo tàng thành phố Cần Thơ” là chủ đề trưng bày chuyên đề, đang diễn ra tại Bảo tàng thành phố Cần Thơ đến ngày 5-12-2022. Những hình ảnh, hiện vật mang dáng dấp hình ảnh hoa sen và các bộ phận từ cây sen đã góp phần khẳng định dấu ấn của loài cây này trong tâm thức văn hóa Việt Nam, từ xưa đến nay.
Các đại biểu tham quan trưng bày chuyên đề trong ngày khai mạc.
Trưng bày chuyên đề giới thiệu đến công chúng với hơn 150 hình ảnh, tư liệu, hiện vật, phác họa những nét độc đáo trong nghệ thuật tạo hình, cách trang trí họa tiết hoa sen trên các di vật, hiện vật thuộc nhiều chất liệu gốm, gỗ, kim loại, vải... Qua đó, trưng bày góp phần thể hiện sức sống bền bỉ của hình tượng hoa sen trong đời sống văn hóa Việt Nam nói chung, trên vùng đất phương Nam nói riêng.
Có thể nói, sen là loài cây gần gũi, thân thuộc đại bộ phận người dân Việt Nam, từ thành thị đến nông thôn, mang đậm dấu ấn trong mọi mặt đời sống như nông nghiệp, tâm linh, tín ngưỡng, giá trị tinh thần, biểu trưng văn hóa... Theo Bảo tàng thành phố Cần Thơ, trong hơn chục ngàn hiện vật đang được lưu giữ tại bảo tàng, các hiện vật có đồ án trang trí hoa sen và các bộ phận từ cây sen chiếm số lượng lớn.
Được thể hiện qua các hình ảnh, trưng bày cho thấy sự ứng dụng của hình tượng sen trong các kiến trúc nổi tiếng, mang tính biểu tượng của ĐBSCL. Đó là hai đóa hoa sen lớn trên cầu đi bộ Ninh Kiều lung linh ánh đèn về đêm, làm xao xuyến bao tâm hồn du khách khi một lần dạo chơi ở Cần Thơ. Hay là khi đến Bạc Liêu - quê hương “Dạ cổ hoài lang”, du khách không khỏi trầm trồ hình ảnh chiếc đờn kìm trên những cánh sen cực lớn ở quảng trường Hùng Vương. Dù được xây dựng chưa lâu nhưng hình ảnh này đã trở thành biểu tượng văn hóa mới ở Bạc Liêu. Rồi xuôi về đất Sen Hồng Đồng Tháp, không khó bắt gặp dáng dấp sen ở các công trình nhưng ghi đậm dấu ấn phải kể đến là khu mộ cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc - thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà mộ được xây dựng hình một cánh sen; phía trước nhà mộ là hình tượng hoa sen cách điệu...
Ấn tượng ở trưng bày còn là các hiện vật gốm có đồ án trang trí từ sen, chủ đề nối dài, không đứt gãy. Đơn cử như hiện vật ấm trà gốm Châu Ổ (Quảng Ngãi), niên đại vào cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX với thân ấm được đắp nổi hình 2 con cua, 2 bông sen và 2 lá sen, bố trí đối xứng. Hiện vật khay trà gốm Lái Thiêu (Bình Dương) cũng gây ấn tượng với khách tham quan khi có hình tròn giống đài sen...
Sen cũng có mặt trong đời sống hội họa từ xa xưa, trên nhiều chất liệu như tranh khảm trai, tranh giấy dó, tranh điêu khắc... Đơn cử là bộ tranh tứ bình mai - sen - cúc - hồng, trên có khắc thơ, thể hiện sự luân chuyển của thời gian, bốn mùa thanh bình. Trưng bày còn giới thiệu các bản phác thảo tranh kiếng của đồng bào dân tộc Khmer, tranh vẽ nội dung Phật giáo, trong đó nhiều hình ảnh từ sen được thể hiện uyển chuyển, khéo léo.
Nhưng có lẽ, trong vô vàn dấu ấn từ sen, dấu ấn sen trong tôn giáo, tín ngưỡng là đậm đà và đặc sắc nhất. Theo quan niệm của nhiều tôn giáo, tín ngưỡng dân gian, hoa sen gắn liền với sự giác ngộ, từ bi bác ái, sự thanh cao, trong sạch... Vì vậy mà trong nhiều tranh, tượng Phật, đồ thờ cúng Phật giáo, hình tượng hoa sen được thể hiện sinh động. Tiêu biểu là hiện vật tượng Đức Phật Thích Ca đang ngồi kiết già trên bệ hình tòa sen cách điệu, xung quanh là dây lá uốn lượn, mang tính thẩm mỹ cao. Sen còn được tạc bên cạnh các nữ thần trong Ấn Độ giáo, biểu trưng cho sự mềm mại, thanh thoát. Đó là hiện vật tượng Apsara đứng múa trên bệ hoa sen đầy uyển chuyển. Hay là khi ngắm nhìn đồ thờ tự: chân đèn, khánh, bát nhang, đĩa, lư hương, kỷ... bằng nhiều chất liệu như gốm, gỗ, đá... với phong phú hình ảnh từ sen, nhiều khách tham quan mới nhận ra rằng, dấu ấn hoa sen thật đậm sâu trong văn hóa Việt, từ rất xa xưa.
Và, có một giá trị từ sen dù không là hiện vật nhưng bao trọn tình cảm của nhiều người, chính là biểu trưng thuần khiết, đẹp đẽ, thanh cao từ sen, như câu ca dao xưa:
“Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”
Tự bao giờ, sen đã đi sâu vào tâm tưởng của người Việt Nam, với những cảm thức đẹp đẽ, trân trọng. Trưng bày tại Bảo tàng thành phố Cần Thơ lại một lần nữa mang đến cho người xem những xúc cảm chân thành, vun đắp giá trị sen Việt, để rồi nhắc nhở nhau dù ở hoàn cảnh nào thì cũng phải cố gắng vươn lên, xanh tốt, tỏa ngát hương hoa như sen Việt vậy.
Các tin khác
- Thư viện thành phố Cần Thơ triển lãm sách phục vụ Ngày hội Hoa phượng đỏ thành phố Cần Thơ lần thứ 27 năm 2019 (28/06/2019)
- Thư viện thành phố Cần Thơ phục vụ sách báo cho con em cán bộ, công chức, viên chức và người lao động Sở Y tế thành phố Cần Thơ (10/06/2019)
- "Ngày hội sách và văn hóa đọc" trong lực lượng Công an nhân dân TP. Cần Thơ (20/05/2019)
- Thư viện TP. Cần Thơ triển lãm sách chuyên đề “Đại thắng mùa Xuân 1975” (08/05/2019)
- Triển lãm ảnh: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, “Tranh dân gian truyền thống Việt Nam”, trưng bày chuyên đề “Dấu ấn Văn hóa cổ” và công bố Quyết định, của Thủ tướng Chính phủ, về việc công nhận Bảo vật quốc gia (08/04/2019)
- Thư viện TP. Cần Thơ triển lãm sách phục vụ Lễ giao nhận quân của huyện Thới Lai (12/03/2019)
- Triển lãm ảnh: “Cách mạng tháng Tám và Nam bộ kháng chiến”; Trưng bày chuyên đề “Báu vật khảo cổ học Tây Nam bộ” (23/08/2018)
- BẢO TÀNG TP.CẦN THƠ VỚI CHƯƠNG TRÌNH TUYÊN TRUYỀN, GIÁO DỤC CHỦ QUYỀN BIỂN ĐẢO VIỆT NAM NĂM 2018 (22/05/2018)
- Chương trình trao tặng và tiếp nhận quyển sách “Tù chính trị câu lưu Côn Đảo (1957 – 1975) - Từ thực tiễn nhìn lại” (15/11/2017)
- Triển lãm Gốm Óc Eo Nam bộ lần thứ I - năm 2017 (09/10/2017)
- Cuộc thi "Sáng tạo Video Clip du lịch An Giang năm 2024" Chủ đề "An Giang trong trái tim tôi"
- THÔNG BÁO: Về việc tuyển dụng nhân viên bảo vệ, nhân viên phục vụ tại Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
- Thông tin một số hoạt động,sự kiện và chương trình xúc tiếndu lịch Nghệ An năm 2024
- Quyết định 2985/QĐ-UBND ngày 11 tháng 12 năm 2023 của UBND thành phố về việc công bố danh mục thủ tục hành chính chuẩn hóa năm 2023 thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân quận, huyện, Ủy ban nhân dân xã phường, thị trấn
- Tên Thủ tục hành chính Lĩnh vực văn hóa
- Tên Thủ tục hành chính Lĩnh vực thể thao
- Tên Thủ tục hành chính Lĩnh vực thanh tra
- Tên Thủ tục hành chính Lĩnh vực du lịch
- Thông báo tổ chức Cuộc thi ảnh nghệ thuật “Ảnh đẹp du lịch Cần Thơ” năm 2023
- THÔNG BÁO Về việc tuyển dụng nhân viên bảo vệ tại Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch