Cần Thơ định hướng phát triển du lịch cộng đồng

Cần Thơ xác định năm 2021 sẽ đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp với nhiều điểm đến hấp dẫn du khách. Cùng với các chính sách của thành phố, các khu du lịch cộng đồng Cồn Sơn (quận Bình Thủy), cộng đồng nhà vườn (huyện Phong Điền), cù lao Tân Lộc (quận Thốt Nốt)… cũng bắt đầu thực hiện đổi mới, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ nhằm kích cầu du lịch nội địa.

Với thế mạnh có nhiều vườn cây ăn trái, các hộ dân tại cù lao Tân Lộc đã liên kết tạo thành vòng du lịch khép kín, phát huy giá trị các loại cây trái đặc trưng, cho ra những sản phẩm đặc biệt để tạo điểm nhấn và tăng sức cạnh tranh trong du lịch như: rượu mận Sáu Tia, các sản phẩm từ ổi (rượu ổi, ổi chiên giòn, gỏi ổi trộn khô mực)... Ngoài ra, người dân cù lao Tân Lộc đã và đang khai thác nhiều sản vật hấp dẫn, hệ thống nhà cổ, ao cá, bến sông… thành những sản phẩm du lịch độc đáo.

Du lịch cộng đồng cồn Sơn được hình thành và đi vào hoạt động từ năm 2015, trên cơ sở phát huy thế mạnh vườn cây ăn trái và văn hóa bản địa. Ban đầu, người dân tự liên kết để làm du lịch theo hình thức mỗi nhà góp một sản phẩm hay dịch vụ; từ đó sản phẩm ở đây dần hình thành được chuỗi liên kết, đáp ứng nhu cầu của thị trường, du khách và các đơn vị lữ hành. Đến với cồn Sơn, du khách được trải nghiệm các sản phẩm đặc thù như các món ẩm thực (bánh tét hồng đẳng sâm, lẩu nhiệt đới cung đình thực dưỡng…); các mô hình tham quan đặc sắc (cá lóc bay, massage cá có màu, cá chảnh ăn chay, cá phun nước săn mồi…). Du lịch cộng đồng Cồn Sơn phát triển và lan tỏa nhờ vào sự hợp tác trên tinh thần tập thể. Các hộ dân phối hợp với nhau để cung cấp dịch vụ đa dạng, tiêu biểu là sản phẩm du lịch “mâm cơm cộng đồng" do mỗi gia đình đóng góp một món ăn trên mâm cơm.

Huyện Phong Điền là vùng đất trù phú, được bồi đắp bởi lượng phù sa màu mỡ. Với hơn 6.000ha cây ăn trái, nơi đây đang chú trọng phát triển loại hình du lịch miệt vườn, du lịch cộng đồng, thu hút nhiều nhà vườn, hộ gia đình tham gia làm du lịch.  Phong Điền được mệnh danh là vương quốc trái cây của Cần Thơ với nhiều loại trái cây nổi tiếng trong và ngoài nước. Đến đây, du khách được thưởng thức các loại trái cây đặc trưng theo mùa như: dâu Hạ Châu, vú sữa Lò Rèn, mận An Phước… và rất nhiều loại trái cây khác như: nhãn da bò, măng cụt, sầu riêng, táo hồng, mít nghệ, xoài cát, quýt đường, cam mật… Hiện nay, Phong Điền được định hướng xây dựng và phát triển trở thành đô thị sinh thái với nhiều khu, điểm du lịch nổi tiếng thu hút khách du lịch như: Làng du lịch Mỹ Khánh, Làng du lịch Ông Đề, Khu du lịch Lung Cột Cầu...

Làm gì để phát triển du lịch cộng đồng tại Cần Thơ?

Bên cạnh những điều kiện thuận lợi và những kết quả tích cực đã đạt được, du lịch cộng đồng tại Cần Thơ vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, chưa phát huy được hết tiềm năng. Nguyên nhân là do các điểm du lịch cộng đồng chưa được quy hoạch, chưa có mô hình tổ chức liên kết, mô hình quản lý; cơ sở hạ tầng các điểm phát triển du lịch cộng đồng chưa đảm bảo; sản phẩm du lịch thiếu tính bền vững, chưa đủ sức tạo thành điểm nhấn để thu hút khách. Bên cạnh đó, nguồn vốn đầu tư cho phát triển du lịch cộng đồng còn thấp, người dân chưa mạnh dạn đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ khách du lịch, gây quá tải mùa cao điểm. Ngoài ra, sự liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp lữ hành chưa cao; nguồn nhân lực chưa được đào tạo bài bản về nghiệp vụ quản lý, chuyên môn phục vụ khách du lịch. Công tác tiếp thị, quảng bá du lịch cộng đồng còn nhiều hạn chế; công tác an ninh, trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm một số cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu...

Để du lịch cộng đồng tại Cần Thơ phát triển bền vững, cần hướng đến xây dựng sản phẩm dịch vụ du lịch có tính trải nghiệm, khám phá đời sống, văn hóa địa phương. Đồng thời, du lịch cộng đồng cần được gắn kết với làng nghề, với đời sống sinh hoạt thường ngày để phát huy giá trị văn hóa bản địa. Việc phát triển không gian văn hóa - xã hội chung cho cộng đồng tại điểm đến, trong đó có hoạt động cung cấp dịch vụ và trải nghiệm cũng cần được chú trọng.

Các điểm đến du lịch cộng đồng cần được quy hoạch, phát triển theo kế hoạch và phù hợp với tiêu chí về loại hình du lịch này, trong đó những tiêu chí về không gian cộng đồng, sự tham gia của cộng đồng cư dân địa phương và mô hình, cơ chế quản lý - vận hành là rất quan trọng và cần được đảm bảo. Các mô hình dịch vụ và trải nghiệm cần được xây dựng theo hướng mở, đa dạng về loại hình để dễ dàng liên kết trong xây dựng các chương trình tour, tạo điều kiện cho các hộ gia đình trong điểm đến tham gia.

Một giải pháp không kém phần quan trọng là địa phương tăng cường liên kết với doanh nghiệp du lịch để xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng đúng hướng và phù hợp với nhu cầu thị trường. Việc liên kết này cũng đảm bảo nguồn khách và hoạt động xúc tiến quảng bá, giúp mô hình du lịch cộng đồng dần dần tạo được thương hiệu riêng, được du khách trong và ngoài vùng biết đến.

Đồng thời, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, hỗ trợ đào tạo về kỹ năng cho người dân trực tiếp tham gia vào hoạt động du lịch để mang đến cho du khách những dịch vụ du lịch chất lượng; tổ chức các lớp tập huấn về du lịch cộng đồng nhằm nâng cao sự hiểu biết của người dân địa phương về du lịch cộng đồng, trong đó nhấn mạnh yếu tố quảng bá văn hóa như: phong tục tập quán, ẩm thực địa phương, sinh hoạt văn hóa nghệ thuật cộng đồng, các trò chơi dân gian…

Các hộ làm du lịch cộng đồng cũng cần chủ động, sáng tạo trong các hoạt động, linh hoạt ứng dụng khoa học công nghệ vào dịch vụ, đẩy mạnh kỹ thuật số để phục vụ tốt du khách.

Chính quyền địa phương cần xây dựng cơ chế, chính sách thu hút đầu tư nhằm phát triển du lịch cộng đồng, phát triển cơ sở hạ tầng, tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, nâng cao ý thức cộng đồng về vệ sinh môi trường...

Sự vào cuộc tích cực từ phía các ban, ngành, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn thành phố Cần Thơ được kỳ vọng sẽ tạo cú hích đưa du lịch cộng đồng nói riêng, ngành Du lịch Cần Thơ tiếp tục phát triển bền vững.